Thông thường, các mô hình Ponzi yêu cầu đầu tư ban đầu và hứa hẹn lợi nhuận trên mức trung bình.[8] Họ sử dụng những chiêu bài ngôn từ mơ hồ như "giao dịch hợp đồng tương lai phòng hộ", "chương trình đầu tư lợi nhuận cao" hoặc "đầu tư ra nước ngoài" để mô tả chiến lược thu nhập của họ. Thông thường, nhà điều hành sẽ lợi dụng việc nhà đầu tư thiếu kiến thức hoặc năng lực, hoặc đôi khi tuyên bố sử dụng chiến lược đầu tư bí mật, độc quyền để tránh đưa ra thông tin về mô hình.

Tiền đề cơ bản của một kế hoạch Ponzi là "cướp Peter để trả cho Paul". Ban đầu, nhà điều hành trả lợi nhuận cao để thu hút các nhà đầu tư và lôi kéo các nhà đầu tư hiện tại đầu tư thêm tiền. Khi các nhà đầu tư khác bắt đầu tham gia, một hiệu ứng thác bắt đầu. Người mưu đồ trả "lợi tức" cho các nhà đầu tư ban đầu từ khoản đầu tư của những người mới tham gia, thay vì từ lợi nhuận thực sự.

Thông thường, lợi nhuận cao khuyến khích các nhà đầu tư để tiền của họ vào mô hình, do đó nhà điều hành không thực sự phải trả nhiều tiền cho các nhà đầu tư. Người điều hành chỉ cần gửi các báo cáo cho thấy họ đã kiếm được bao nhiêu, điều này duy trì sự lừa dối rằng kế hoạch này là một khoản đầu tư có lợi nhuận cao. Các nhà đầu tư trong một chương trình Ponzi thậm chí có thể gặp khó khăn khi cố gắng lấy tiền của họ ra khỏi khoản đầu tư.

Các nhà khai thác cũng cố gắng giảm thiểu việc rút tiền bằng cách đưa ra các kế hoạch mới cho các nhà đầu tư, nơi không thể rút tiền trong một khoảng thời gian nhất định để đổi lấy lợi nhuận cao hơn. Nhà điều hành nhận thấy dòng tiền mới do các nhà đầu tư không thể chuyển tiền. Nếu một số nhà đầu tư muốn rút tiền của họ theo các điều khoản cho phép, yêu cầu của họ thường được xử lý nhanh chóng, điều này khiến tất cả các nhà đầu tư khác ảo tưởng rằng quỹ có khả năng thanh toán và tài chính ổn định.

Các mô hình Ponzi đôi khi bắt đầu như một phương tiện đầu tư hợp pháp, chẳng hạn như các quỹ đầu cơ có thể dễ dàng biến thành một mô hình kiểu Ponzi nếu họ bất ngờ mất tiền hoặc không kiếm được lợi nhuận một cách hợp pháp. Các nhà điều hành ngụy tạo lợi nhuận hoặc tạo ra các báo cáo kiểm toán gian lận thay vì thừa nhận việc họ không đáp ứng được kỳ vọng và hoạt động này sau đó được coi là một kế hoạch Ponzi.

Nhiều phương tiện và chiến lược đầu tư, thường là hợp pháp, đã trở thành cơ sở của các kế hoạch Ponzi. Ví dụ, Allen Stanford đã sử dụng chứng chỉ tiền gửi ngân hàng để lừa đảo hàng chục nghìn người. Chứng chỉ tiền gửi thường là công cụ có rủi ro thấp và được bảo hiểm, nhưng chứng chỉ tiền gửi của Stanford là gian lận.[9]